زمانی که مواد کف کننده در صابون‌ها، شوینده‌ها و شامپوها با هوا و آب مخلوط می‌شوند، کف ایجاد می‌شود. رایج‌ترین عوامل کف کننده مورد استفاده در محصولات بهداشتی و شوینده عبارت‌اند از سدیم لورت سولفات (SLES)، سدیم لوریل سولفات یا تگزاپن (که گاهی اوقات به عنوان سدیم دودسیل سولفات یا SLS نیز شناخته می‌شود) و کوکو گلوکوزید که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در واقع، پایگاه داده Mintel نشان می‌دهد که محصولات آرایشی و زیبایی فومینگ جدید حاوی 67.3 درصد سدیم لورت سولفات، 16.5 درصد کوکو گلوکوزید و 12.3 درصد سدیم لوریل سولفات در 5 سال گذشته هستند.
سورفکتانت چیست؟
سورفکتانت‌ها به عنوان امولسیفایرها بسته به ویژگی‌هایشان در سه گروه اصلی یونی، غیر یونی و آمفوتریک طبقه‌بندی می‌شوند. سورفکتانت که به عنوان یک عامل فعال سطحی نیز شناخته می‌شود، ماده‌ای است که کشش سطحی بین دو ماده (آب و چربی) را کاهش می‌دهد.
کارمن، مدیر نوآوری در استفنسون می‌گوید: «زمانی که موهای خود را می‌شویم، محصولاتی که از سورفکتانت‌ها استفاده می‌کنند، می‌توانند چربی و کثیفی را از موهای ما به دام بیندازند و کثیفی‌ها را از بین ببرند.»
به طور کلی، هر ماده‌ای که بر کشش سطحی تأثیر می‌گذارد، می‌تواند به عنوان یک سورفکتانت در نظر گرفته شود، اما در عمل، سورفکتانت‌ها ممکن است به عنوان عوامل مرطوب‌کننده، امولسیفایر، عوامل کف کننده و پخش کننده نیز ایفای نقش کنند.
سورفکتانت‌های مصنوعی
بسیاری از سورفکتانت‌ها مصنوعی هستند، با این حال، مصرف‌کنندگان به طور فزاینده‌ای از سختی ترکیبات سورفکتانت رایج آگاه می‌شوند. در اینجا ما در مورد برخی از سورفکتانت های مصنوعی پرکاربرد بحث خواهیم کرد.
آلکیل سولفات – SLS و SLES
آلکیل سولفات‌ها، سورفکتانت‌های آنیونی حاوی اسیدهای چرب هستند که کف را تقویت می‌کنند. رایج‌ترین آلکیل سولفات‌های مورد استفاده در صابون عبارت‌اند از:
- SLS و SLES
- آمونیوم لوریل سولفات (ALS)
- سدیم میرث سولفات (SMEs)
در حالی که SLS و SLES هر دو بسیار شبیه به هم هستند، SLS یک محرک پوست است، که اگر در بیش از 1٪ از محلول در فرمولاسیون ترک استفاده شود، می‌تواند باعث تحریکات جزئی پوست مانند خشکی و خارش گردد. SLES بسیار ملایم‌تر بوده و در محصولات مراقبت شخصی رایج‌تر است.
با این حال، هر دو سورفکتانت در سال 2002 توسط پنل تخصصی بررسی مواد آرایشی (CIR) مورد بررسی قرار گرفتند و مشخص شد که برای استفاده در محصولات آرایشی و مراقبت شخصی ایمن هستند. به طور مشابه، سازمان بهداشت جهانی، آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان و همچنین آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده و اتحادیه اروپا، SLS و SLES را به عنوان مواد سرطان‌زا طبقه‌بندی نکرده‌اند و تایید کرده‌اند که استفاده از هر دو در شرایط مناسب بی خطر است.
همچنین سورفکتانت‌های مصنوعی دیگری نیز در مراقبت های شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند که حاوی سدیم (مانند سدیم کوکویل ایزتیونات (SCI)، آمونیوم (مانند آمونیوم لوریل سولفات) و منیزیم (مانند سولفات لورل منیزیم) هستند، و همه این‌ها می‌توانند خواص کف کنندگی عالی را در ترکیب‌های مناسب ایجاد کنند.
سایر سورفکتانت ها
سولفونات‌ها را می‌توان به عنوان سورفکتانت‌های اولیه آنیونی جایگزین برای محصولات “بدون SLES” در نظر گرفت. گروه‌های فرعی زیادی از سولفونات‌ها و سولفوسوکسینات‌ها (مانند دی سدیم لوریل سولفوسوکسینات) وجود دارند که می‌توانند برای شامپوهای ملایم‌تر و «بدون SLES» استفاده شوند.
برای به دست آوردن بهترین فوم، سورفکتانت‌های ثانویه مانند آلکانولامیدها و بتائین‌ها اغلب به نسبت 10 قسمت آنیونی به 1 قسمت تقویت کننده فوم به سورفکتانت اصلی آنیونی اضافه می‌شوند. یک شامپوی معمولی حاوی 10 درصد سدیم لوریل اتر سولفات و 1 درصد کوکامیدوپروپیل بتائین به منظور ایجاد کف زیاد است.
مقاله مرتبط : خرید سدیم تری پلی فسفات در ایران
سورفکتانت های طبیعی
با افزایش مواد طبیعی در صنعت مراقبت‌های بهداشتی، ارزش بازار سورفکتانت ها 600+ میلیون دلار است و تنها حدود 10 درصد از مواد خام موجود در این دسته به طور طبیعی مشتق می‌شوند. سورفکتانت‌های شیمی سبز عمدتاً از منابع پایدار مانند روغن‌های گیاهی، قندها و مشتقات آن‌ها تولید می‌شوند.
صابون ها
صابون‌ها اولین و اساسی‌ترین سورفکتانت آنیونی هستند. آن‌ها از چربی ها و روغن هایی که به نام گلیسرید شناخته می‌شوند به دست می‌آیند و با روش صابونی سازی برای تولید صابون ایجاد می‌شوند.
صابونهای تولید شده با استفاده از روغن‌های گیاهی در واقع فاقد مواد مصنوعی یا شیمیایی هستند. به طور کلی، عملکرد کف صابون را می‌توان با تغییر ترکیب چربی‌ها و روغن‌ها تنظیم کرد.
مقاله مرتبط : خرید اسید فسفریک
گلیسیرید
استرهای گلیسیریل گروهی از سورفکتانت ها و نرم‌کننده‌ها هستند که به طور شیمیایی از استریفیکاسیون گلیسرول و اسیدهای چرب عمدتاً از روغن‌های گیاهی سنتز می‌شوند. آ‌ها بیشتر به عنوان حل‌کننده، امولسیفایر، نرم کننده و تقویت کننده استفاده می‌شوند، اما برخی از آن‌ها می‌توانند به عنوان تقویت‌کننده کف نیز عمل کنند.
رایج‌ترین گلیسریدهای مورد استفاده، گلیسریل اولئات (GMO) و گلیسریل استئارات (GMS) هستند. پلی گلیسیریدها چندان رایج نیستند اما به دلیل نیاز به تقویت کننده‌های کف ملایم‌تر در فرمولاسیون‌های آرایشی در حال ورود به بازار هستند.
لاکتیلات ها
لاکتیلات‌ها همچنین به طور گسترده در لوازم آرایشی یا شوینده‌ها استفاده می‌شوند و صرفاً به عنوان نمک مشتقات اسیدهای چرب و اسید لاکتیک عمل می‌کنند. لاکتیلات‌ها به عنوان امولسیفایر، حالت دهنده و تقویت کننده کف عمل می‌کنند. سدیم لورویل لاکتیلات در برخی از محصولات استفاده می‌شود، اما بیشتر به عنوان یک تقویت کننده کف به جای یک سورفکتانت مستقل استفاده می‌شود.
بهترین فوم‌ها زمانی تولید می‌شوند که از ترکیب سورفکتانت ها با تقویت کننده‌های کف استفاده شود. به طور کلی، پیش‌بینی اینکه کدام سورفکتانت ها یا ترکیب های سورفکتانت بهترین فوم را تولید می‌کنند سخت است و این موضوع با آزمون و خطا همراه است.
مقاله مرتبط : اسید فسفریک کشاورزی
استفنسون
بیش از 60 درصد از پایه‌های صابون و شامپو فاقد سولفات هستند و در عوض حاوی بتائین و پلی گلوکوزیدها (APGs) می‌باشند. محصولات باقی مانده از حداقل سطوح سولفات استفاده می‌کنند و بی خطر بودن آن‌ها ثابت شده است.
سخن پایانی
احتمالا برای شما نیز این سوال پیش آمده بود که کف‌های صابون و مواد شوینده چگونه ایجاد می‌شوند. همانطور که مشاهده کردید، ترکیبات زیادی برای ایجاد کف در صابون مورد استفاده قرار می‌گیرند، که سورفکتانت‌ها اصلی‌ترین جزء را تشکیل می‌دهند. سورفکتانت‌ها طیف گسترده‌ای از مواد شوینده را شامل می‌شوند و با خاصیتی که دارند موجب کف سازی در بسیاری از صابون ها و مواد شویند صنعتی می‌شوند. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد.