مواد اولیه شوینده ها چیست؟ | حیاتی ترین مواد مورد نیاز!

0

مواد شوینده شامل محصولات پاک کننده ای مثل صابون و انواع ژل های مخصوص دست، صورت یا بدن و همچنین انواع پودرها است. پاک کننده های خانگی برای تمیز کردن وسایل خانه مانند مبلمان، شیشه، وسایل پلاستیکی و غیره بکار می روند. و محصولات مخصوص آشپزخانه برای شست و شو ظروف و سطوح بکار می روند. عوامل فعال سطحی ترکیبات اصلی صابون ها و شوینده ها هستند. به غیر از این عوامل فعال سطحی، ترکیبات اولیه متفاوتی در ساخت مواد شوینده بکار رفته است که هر کدام خواص و ویژگی های خاصی ایجاد می کنند.

ویژگی های مواد اولیه

مواد شوینده خواص و ویژگی های معینی به صابون ها و شوینده ها می دهند. برخی از مواد اولیه دیگر بسته به عملکرد یا خصوصیات مورد نظر در محصول نهایی، به صابون ها و شوینده ها اضافه می شوند. به عنوان مثال ، صابون شوینده دست ممکن است حاوی عامل آنتی باکتریال باشد تا از ایجاد بو یا بیماری جلوگیری کنند. برخی دیگر از محصولات تمیز کننده ممکن است با استفاده از ساینده ها چربی سطوح و آلودگی ها را از بین می برند.

محصول مرتبط : خرید اسید فسفریک 

آلکالین ها

آلکالین ها که از اجزا اصلی بیشتر مواد شوینده هستند در واقع نمک های محلول و بازی هستند است که با یک اسید واکنش می دهند و آن را خنثی می کند. این ترکیبات بدون سایش بیش از حد در از بین بردن آلودگی و لکه های پارچه موثر هستند. نمک های فلزی قلیایی مثل پتاسیم یا سدیم پاک کننده های خوبی برای چربی­ها هستند و یک امولسیون از ذرات جامد یا روغنی معلق در آب تشکیل می دهند.

آنزیم های کاتالیزور

آنزیم ها به دو دسته طبیعی و شیمیایی تقسیم می شوند. آنزیم های مختلف خواص متفاوتی دارند و عمل کاتالیزوری متفاوتی انجام می دهند تا در نهایت مولکول های درشت بشکنند و به مولکول های کوچکتر تبدیل شوند.

استخراج آنزیم ها از طبیعت و کاربرد آنها در صنایع شوینده به طور چشمگیری این صنعت را دگرگون کرد. آنزیم ها به ما این امکان را می دهند که با دمای پایین آب و شوینده کمتر لباس های تمیزتری داشته باشیم. در حالی که پیش از این تنها راه دستیابی به لباس های تمیز استفاده از آب جوش و صابون های قوی بود.

  •     پروتئاز – آلودگی هایی بر پایه پروتئین را پاک می کند
  •     آمیلاز – آلودگی هایی بر پایه نشاسته یا کربوهیدرات را پاک می کند
  •     سلولاز – الیاف پنبه را تجزیه می کند
  •     لیپاز – آلودگی بر پایه چربی را پاک می کند
  •     پکتیناز – لکه های بر پایه میوه را پاک می کند

سدیم لوریل سولفات (SLS)

SLS یک ترکیب ارگانیک و سنتتیک است و به عنوان “سورفاکتانت” شناخته می شود و کشش سطحی بین مواد را کاهش می دهد ، به همین دلیل از آن به عنوان ماده پاک کننده و کف کننده استفاده می شود. به این دلیل در محصولات تمیز کننده خانگی برای از بین بردن لکه های روغنی مثل لکه های مواد غذایی روی فرش استفاده می شود. سدیم لوریل سولفات از مخلوط روغن پالم و نارگیل مشتق می شود.

سدیم لوریل اتر سولفات یا تگزاپون

SLES مخفف سدیم لوریل اتر سولفات است و نام رایج دیگر آن تگزاپون است. این ترکیب یک شوینده و سورفاکتانت آنیونی است که در بسیاری از محصولات مراقبتی (صابون ها ، شامپوها ، خمیر دندان ها و غیره) وجود دارد. تگزاپون یک ماده کف کننده ارزان و بسیار موثر است. سدیم لوریل سولفات (SLS) ، آمونیوم لوریل سولفات (ALS) و سدیم پارات سولفات سورفاکتانت هایی هستند که به دلیل خاصیت تمیز کنندگی و امولسیون کنندگی در بسیاری از محصولات آرایشی استفاده می شوند و خاصیت مشابه صابون دارند.

سدیم لوریت سولفات (SLES) فرمول شیمیایی CH3(CH2)10CH2(OCH2CH2)nOSO3Na مشابه سدیم لوریل سولفات دارد. با این حال  SLES نسبت به SLS ملایم تر است و قدرت تحریک کنندگی کمتری دارد.

سدیم پلی فسفات

سدیم پلی فسفات با فرمول شیمیایی (NaPO3) که نام دیگر آن پلی فسفات است از مواد پر کاربرد در صنعت شوینده ها محسوب می شود.

فسفات ها در پودر ماشین ظرفشویی و لباس شویی بکار می روند و باعث نرم شدن آب می شوند و برای پاک شدن گرد و خاک و چربی موثر هستند. همچنین مانع تجمع فیلم در ماشین اتومات می شوند.

این ترکیبات می توانند به مواد معدنی نفوذ پیدا کنند و به این دلیل در محصولات شوینده کاشی و سرامیک مورد استفاده قرار می گیرند. علاوه بر این ممکن است از فسفات ها در پاک کننده های مخصوص مثل پاک کننده های بتن استفاده شود.

مزیت استفاده از فسفاتها در شوینده مخصوص لباسشویی یا ظرفشویی این است که مواد شوینده با یون های کلسیم و منیزیم شلات می دهند و کارآیی ماده شوینده را بیشتر می کنند.

مواد اولیه صنایع شوینده

سدیم تری پلی فسفات

سدیم تری پلی فسفات (با فرمول شیمیایی Na5P3O10)  که به عنوان پنتاسدیم تری فسفات و پنتاسدیم تری پلی فسفات یا سدیم تری فسفات شناخته می شود طیف گسترده ای از کاربردها را  در صنایع شوینده دارد.

این ترکیب توانایی نفوذ عمیق ­ترعناصر مختلف مواد شوینده به الیاف لباس (و همچنین سطوح) را بهبود می بخشد و کف ایجاد می کند.

اسید سولفونیک ( LABS, LABSA )

سولفونیک اسید از دسته اسیدهای آلی حاوی گوگرد است و دارای فرمول RSO3H است که R نشان دهنده ترکیب آلی است. اسید سولفونیک از مهم ترین ترکیبات گوگردی ارگانیک هستند و به طور گسترده ای به عنوان کاتالیزور در سنتزهای آلی استفاده می شود. نمک ها و سایر مشتقات بازی آن در صنایع مواد شوینده، رنگها و کاتالیزورهای محلول در آب بکار می روند. اسیدهای سولفونیک آروماتیک به عنوان واسطه یا مواد اولیه در سنتز مفید هستند.

گروه های اسید سولفونیک می توانند حلالیت در آب بسیاری از ترکیبات را تا حد زیادی افزایش دهند و به این خاطر در صنایع پر مصرف هستند.

کوکامیدوپروپیل بتائین

کوکامیدوپروپیل بتائین که ارتباط نزدیکی با کوکو بتائین دارد یک سورفکتانت طبیعی است که از روغن نارگیل تهیه می شود.

از نظر ظاهری کمی زرد و چسبناک است و بوی چربی دارد. کوکامیدوپروپیل بتائین از ترکیب روغن نارگیل نارس با مایع بی رنگی به نام دی متیل آمینوپروپیلامین ایجاد می شود.

این ماده در محصولات تمیز کننده و شوینده نقش ماده فعال کننده سطحی دارد و کشش سطحی آب را کاهش می دهد تا آلودگی ها و چربی ها راحت­تر حل شوند.

کوکامیدوپروپیل بتائین در صابون ها و شامپوها برای ایجاد کف استفاده می شود. همچنین جزو مواد اولیه نرم کننده ها است و باعث نرم شدن موها و کاهش بار الکتریکی مو می شود. این ماده به عنوان ماده غلیظ کننده در محصولات و تمیز کننده ها گنجانده شده است. حتی می توان آن را در خمیر دندان، کرم اصلاح، مواد پاک کننده آرایش، شوینده بدن و پاک کننده های مختلف خانگی پیدا کرد.

بتائین

“کوکو” به روغن نارگیل اشاره دارد و کوکو بتائین و کوکامیدوپروپیل بتائین ترکیبات متفاوتی هستند. کوکو بتائین یک سورفکتانت طبیعی است که در تمام محصولات ذکر شده در بالا استفاده می شود.

بتائین یک ماده طبیعی است که برای افزایش غلظت و بهبود بافت برخی از محصولات شونده کاربرد دارد. همچنین به آبرسانی پوست و مو کمک می کند.

لورامید

لورامید با فرمول شیمیایی C4H11NO2 یک دی اتانول آمید است که از مخلوط اسیدهای چرب روغن نارگیل و دی اتانول آمید ساخته می شود. یک سورفاکتانت غیر یونی است این یعنی قسمت آبگریز این ماده که معمولا در محصولات آرایشی استفاده می شود در PH رایج محصولات آرایشی فاقد بار الکتریکی است. لورامید از جمله مواد اولیه شوینده ها به شمار می رود.

این ماده به عنوان ماده کف کننده و قوام دهنده عمل می کند و در محصولات شوینده مثل شامپوها و صابون های دست و سایر محصولات مراقبتی به عنوان امولسیفایر عمل می کند.

الکل اتوکسیلات (AE)

یک سورفاکتانت غیر یونی است و باعث مخلوط شدن آب و چربی و در نتیجه پاک شدن لکه های چربی لباس می شود.

سولفات آلکیل اتوکسی (AES) و سولفات آلکیل (AS)

دو سورفکتانت آنیونی هستند که در مواد شوینده مایع بکار می روند و در حذف لکه های پارچه موثر هستند. این دو ماده از پرکاربردترین مواد اولیه برای از بین بردن لکه ها هستند. 

اکسید آمین

یک سورفکتانت آمفوتریک است که معمولاً در شوینده ها و شامپوها استفاده می شود. همراه با مواد فعال کننده سطح دیگر برای از بین بردن لکه ها استفاده می شود. می تواند آنیونی ، کاتیونی یا غیر یونی باشد.

اسید سیتریک

از لیمو و مرکبات استخراج می شود ، ملایم است و به از بین بردن بوی بد لباس کمک می کند. به عنوان عامل شلاته کننده شناخته می شود و از آن برای حذف املاح سنگین آب استفاده می شود.

سیکلودکسترین

عامل شلاته کننده دیگری است که بوی بد لباس را از بین می برد. 

گلیسیرین

گلیسیرین به عنوان نرم کننده و تقویت کننده به انواع صابون ها، به ویژه صابون های مرطوب کننده یا صابون های مخصوص صورت افزوده می شود.

سوربیتول

سوربیتول هم ماده نرم کننده دیگری است که همراه با گلیسیرین برای شفافیت بیشتر صابون های گلیسیرین استفاده می شود.

منابع:

http://www.detergentsandsoaps.com/detergent-ingredients.html

https://www.thespruce.com/how-laundry-detergent-ingredients-work-2146619

Sodium Lauryl Sulfate

https://www.britannica.com/science/sulfonic-acid

https://puracy.com/blogs/spotlight/what-is-cocamidopropyl-betaine

https://tide.ca/en-ca/about-tide/innovation/detergent-ingredients

https://sciencing.com/what-is-sodium-benzoate-13712163.html

5/5 - (1 امتیاز)
ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.